ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ୍ ଖର୍ଗେ ତାଙ୍କର ୫୦ ବର୍ଷର ରାଜନୈତିକ କ୍ୟାରିୟରରେ ୧୨ ଟି ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିଛନ୍ତି, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ସେ ୧୧ ଥର ଜିତିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ ଏପରି ସୁଯୋଗ ତିନିଥର ଆସିଥିଲା ଯେତେବେଳେ ସେ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ସିଏମ୍ ହୋଇଥାନ୍ତେ କିନ୍ତୁ ହୋଇପାରିଲେନି । କିନ୍ତୁ ସେ ହାଇ କମାଣ୍ଡଙ୍କ ଉପରେ ନିଜର ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରିନାହାଁନ୍ତି ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ବିଶ୍ୱସତ ବଜାୟ ରଖିଛନ୍ତି । ଦେଶର ସର୍ବ ପୁରାତନ ଦଳ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାୟ ୨୪ ବର୍ଷ ପରେ ଏପରି ସଭାପତି ପାଇଲା ଯିଏ ଗାନ୍ଧୀ ପରିବାରର ନୁହଁନ୍ତି । ପ୍ରାୟ ୫୦ ବର୍ଷ ଧରି ରାଜନୀତିରେ ସକ୍ରିୟ ଥିବା କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଦଲିତ ପୋଷ୍ଟର ବୟ ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖର୍ଗେ କଂଗ୍ରେସର ବସ୍ ହୋଇଛନ୍ତି । ଖର୍ଗେ ୧୯୭୨ ରୁ ବିଧାନସଭା ଜିତି ସେ ଯେଉଁ ଆସନରୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ନିଜର ରାଜନୈତିକ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ସେ ୨୦୦୪ ରୁ ସମାନ ଆସନରୁ ଜିତିଥିଲେ । ଏହାର ଅର୍ଥ ସେ ୩୨ ବର୍ଷ ଧରି ଲଗାତାର ସମାନ ଆସନରୁ ଜିତିଲେ । ଯେତେବେଳେ ରାଜନନୈତିକ ଅଭିଳାଷ ଏବଂ ଦଳ ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱସତାର ପ୍ରଶ୍ନ ଆସେ, ଖର୍ଗେ ଏପରି ଏକ ରେଖା ଅଙ୍କନ କରିଛନ୍ତି ଯାହାକୁ ପାର କରିବା ସହଜ ନୁହେଁ ।
୩ଥର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେଉ ହେଉ ରହିଗଲେ ଖର୍ଗେ
କର୍ଣ୍ଣାଟକ ରାଜନୀତିରେ ତିନିଥର ଏଭଳି ସୁଯୋଗ ଆସିଥିଲା ଯେତେବେଳେ ଖର୍ଗେ ସିଏମ୍ ହେଉ ହେଉ ରହିଗଲେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ରାଜନୈତିକ ସମୀକରଣ ତାଙ୍କ ହାତରୁ ଏହି ସୁଯୋଗ ଛଡ଼ାଇ ନେଇଛି । କିନ୍ତୁ ଖର୍ଗେ କ୍ରୋଧିତ ହେଲେ ନାହିଁ କି ବିଦ୍ରୋହ କଲେ ନାହିଁ । ସେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ପୃଥକ କରି ଦଳ ଏବଂ ଦଳର ନୀତି ପ୍ରତି ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ରହିଲେ । କିନ୍ତୁ ଖର୍ଗେଙ୍କ କ୍ୟାରିୟରର ଆରମ୍ଭରେ ଏପରି ଏକ ଘଟଣା ଆସିଥିଲା ଯେତେବେଳେ ସେ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ଗୁରୁ, କର୍ଣ୍ଣାଟକର ପୂର୍ବତନ ସିଏମ ଦେବରାଜ ଉର୍ସଙ୍କ ସହ ଯୋଗ ଦେଇ କଂଗ୍ରେସ ଛାଡିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ କଂଗ୍ରେସରୁ ଦୂରରେ ରହି ଖର୍ଗେ ଏହି ରାଜନୀତିକୁ ପସନ୍ଦ କଲେ ନାହିଁ ଏବଂ ସେ କିଛି ଦିନ ମଧ୍ୟରେ କଂଗ୍ରେସକୁ ଫେରିଥିଲେ ।
ଦେବରାଜ ଉର୍ସଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶଦାତା କରିଥିଲେ ଖର୍ଗେ
୧୯୪୨ ମସିହାରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ବିଦରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖର୍ଗେ ଅଳ୍ପ ବୟସରେ ଆଇନ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ସେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଦିନରେ ଶ୍ରମିକ ସଂଗଠନ ମାମଲାରେ ଲଢି ଲୋକପ୍ରିୟତା ହାସଲ କରିଥିଲେ । ଖର୍ଗେ ଛାତ୍ର ଦିନରୁ ରାଜନୀତିରେ ଆଗ୍ରହୀ ଥିଲେ । ୧୯୬୯ ମସିହାରେ ସେ କଂଗ୍ରେସରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ଦେବରାଜ ଉର୍ସ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ କଂଗ୍ରେସର ଜଣେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ନେତା ଥିଲେ । ଖର୍ଗେ ଦେବରାଜ ଉର୍ସଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ପରାମର୍ଶଦାତା କରିଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ୧୯୭୨ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ଆସିଲା, ଦେବରାଜ ଉର୍ସ ତାଙ୍କୁ ଗୁରୁମିତାଲ ଆସନରୁ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ଆସନରେ ଉଚ୍ଚ ଜାତିର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲା ଏବଂ ଖାର୍ଗେ ଜଣେ ଦଳିତ ନେତାଙ୍କ ଭାବମୂର୍ତ୍ତି ରଖିଥିଲେ । ଦେବରାଜ ଉର୍ସଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ ସେ ଏହି ଆସନରୁ ପ୍ରଥମ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ । ଦେବରାଜ ଉର୍ସଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଉପଯୋଗୀ ହେଲା, ଖର୍ଗେ ମାତ୍ର ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଏହି ଆସନ ଜିତି ବିଧାୟକ ହୋଇଥିଲେ । ଏହା ପରେ ସେ ଦେବରାଜ ଉର୍ସଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ରାଜନୈତିକ ଗୁରୁ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଏହା ପରେ, ଖର୍ଗେ ଏହି ଆସନରୁ ୯ ଥର ଅର୍ଥାତ୍ ୨୦୦୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜିତିବା ଜାରି ରଖିଥିଲେ ।
ଇନ୍ଦିରାଙ୍କ ସହ ବିବାଦ ହେବାରୁ ଦେବରାଜ ଛାଡ଼ିଥିଲେ କଂଗ୍ରେସ
ଏହି ସମୟରେ, ୧୯୭୦ ଦଶକର ଶେଷ ଦିନରେ, ସମୟ ଆସିଥିଲା ଯେତେବେଳେ ଖର୍ଗେ କିଛି ଦିନ ପାଇଁ କଂଗ୍ରେସରୁ ଅଲଗା ହୋଇଥିଲେ । ତେବେ, ୧୯୬୯ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ କଂଗ୍ରେସ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହେଲା, ଖର୍ଗେ ଇନ୍ଦିରାଙ୍କ ସହ ଥିଲେ । ୧୯୭୨ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଦେବରାଜ ଉର୍ସଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଇନ୍ଦିରା ଦଳ କଂଗ୍ରେସ (ଆର) ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଏକ ବିଜୟ ହାସଲ କରିଥିଲା । ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ଖର୍ଗେ ମଧ୍ୟ ଜିତିଥିଲେ । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଦେବରାଜ ଉର୍ସ ମଧ୍ୟ ଇନ୍ଦିରାଙ୍କ ସହ ଯାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ୧୯୭୯ ରେ ଦେବରାଜ ଉର୍ସଙ୍କ ଇନ୍ଦିରାଙ୍କ ସହ ବିବାଦ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସେ କଂଗ୍ରେସ ଛାଡିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ଗୁରୁଙ୍କ ପଦାଙ୍କ ଅନୁସରଣ କରି ଖର୍ଗେ ମଧ୍ୟ ଇନ୍ଦିରା ଛାଡି ଦେବରାଜ ଉର୍ସଙ୍କ ସହ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଖର୍ଗେଙ୍କ ଠାରୁ କଂଗ୍ରେସର ଦୂରତା ମାତ୍ର କିଛି ମାସ ରହିଲା । ଦେବରାଜ ଉର୍ସ କଂଗ୍ରେସଠାରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ଏକ ଅଲଗା ଦଳ ଗଠନ କରିଥିଲେ, କଂଗ୍ରେସ ଉର୍ସ । କିନ୍ତୁ ୧୯୮୦ ମସିହାରେ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଏହି ଦଳ ସଫଳତା ପାଇ ନଥିଲା ଏବଂ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ଏହା ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ଆସନ ପାଇଥିଲା । ଦେବରାଜ ଉର୍ସଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ନେତାମାନେ ନିରାସ ହେବାକୁ ଲାଗିଲେ । ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖର୍ଗେ ମଧ୍ୟ ଉର୍ସଙ୍କୁ ଛାଡି ପୁଣି କଂଗ୍ରେସରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ଏହା ପରେ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖର୍ଗେ ପରସ୍ପର ସହ ବନ୍ଧୁତା କରିଥିଲେ । ୨୦୧୪ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ହୁଏତ କଂଗ୍ରେସ ପାଇଁ ଖୁସି ଖବର ଆଣି ନଥାଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଏହି ନିର୍ବାଚନ ପରେ ଖାର୍ଗେଙ୍କୁ କଂଗ୍ରେସ ଏକ ବଡ ଦାୟିତ୍ୱ ଦେଇଥିଲା । ୪୪ ଟି ଆସନରେ ସୀମିତ ଥିବା କଂଗ୍ରେସ ଗୁଲବର୍ଗ ଆସନରୁ ଜିତିଥିବା ଖର୍ଗେଙ୍କ ବିରୋଧୀଦଳର ନେତା ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କଲା । ମହାଭାରତକୁ ମନେପକାଇ ଖର୍ଗେ ଥରେ କହିଥିଲେ, “ଲୋକସଭାରେ ଆମର ସଂଖ୍ୟା ୪୪ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହି ପାଣ୍ଡବମାନେ ଶହେ କୌରବଙ୍କୁ ଭୟ କରିବେ ନାହିଁ ।” ଏହା ପରେ ସେ ଆଗାମୀ ୫ବର୍ଷ ପାଇଁ ଲୋକସଭାରେ ବିରୋଧୀ ଦଳର ନେତା ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ । ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରୁ ଆସିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଖର୍ଗେ ଭଲ ହିନ୍ଦୀ କୁହନ୍ତି ଏବଂ ଲୋକସଭାରେ ଭଲଭାବେ ନିଜର ବିବୃତ୍ତି ରଖନ୍ତି ।
ଜନ୍ମଦିନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ବାତିଲ କରି ରାସ୍ତାକୁ ଓହ୍ଲାଇଥିଲେ ଖର୍ଗେ
୨୧ ଜୁଲାଇ ୨୦୨୨ ପାର୍ଲ୍ୟାମେଣ୍ଟ ଷ୍ଟ୍ରିଟରେ ଏକ ବିରାଟ ଉତ୍ତେଜନା ଦେଖାଦେଇଥିଲା । ପଚରାଉଚରା ପାଇଁ ଇଡି ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଡକାଇଥିଲେ । କଂଗ୍ରେସ ଏକ ବଡ ବିରୋଧର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲା । ସେହିଦିନ ଖର୍ଗେଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନ ଥିଲା । ଖର୍ଗେ ତାଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନ ସହ ଜଡିତ ସମସ୍ତ ଉତ୍ସବକୁ ବାତିଲ କରି ଦଳର ନେତାଙ୍କ ସହ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ରାସ୍ତାକୁ ଓହ୍ଲାଇଥିଲେ । ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଖର୍ଗେଙ୍କ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା କଂଗ୍ରେସ ହାଇକମାଣ୍ଡକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ।କଂଗ୍ରେସ ସଭାପତି ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଏକ ସାକ୍ଷାତକାରରେ ଖର୍ଗେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ କହିଥିଲେ ଯଦି ସେ ସଭାପତି ହୁଅନ୍ତି ତାପରେବି ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀ ପରିବାରର ଅନ୍ୟ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମତାମତ ନେବାକୁ ଦ୍ୱିଧା କରିବେ ନାହିଁ । ଏହା ପଛରେ କାରଣ ଦର୍ଶାଇ ଖର୍ଗେ କହିଛନ୍ତି ଯେ କଂଗ୍ରେସ ସଭାପତି ଭାବରେ ସୋନିଆ ଓ ରାହୁଲଙ୍କ ୨୦ ବର୍ଷର ଅଭିଜ୍ଞତା ରହିଛି, ସେ ଦଳ ତଥା ସରକାରଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥରେ ଭଲ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି, ମୁଁ କାହିଁକି ତାଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହଣ କରିବି ନାହିଁ? କଂଗ୍ରେସ ସଭାପତି ହେବାରେ ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖର୍ଗେ ହେଉଛନ୍ତି ଦ୍ୱିତୀୟ ଦଳିତ ନେତା । ଏହାପୂର୍ବରୁ ଜଗଜୀବନ ରାମ ୧୯୭୦ ରୁ ୭୧ ରେ କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି ହୋଇଥିଲେ । ଖର୍ଗେ ତାଙ୍କ ରାଜନୈତିକ କ୍ୟାରିୟରରେ ୧୨ ଟି ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିଛନ୍ତି । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ସେ କେବଳ ୨୦୧୯ ରେ ହାରି ଯାଇଥିଲେ ।୨୦୦୯ ରେ, ଡକ୍ଟର ମନମୋହନ ସିଂ ଖର୍ଗେଙ୍କୁ ପ୍ରଥମେ ଶ୍ରମ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ପରେ ରେଳବାଇ ଏବଂ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପୋର୍ଟଫୋଲିଓ ଦେଇଥିଲେ ।କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି ହୋଇ ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖର୍ଗେ ୮୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଏହି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ନେଇଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କର ଆଶଙ୍କା ବି ରହିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଖର୍ଗେ ଏହି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
