ସିଡିଏସ ବିପିନ ରାୱତଙ୍କ ହେଲିକପ୍ଟର ଦୁର୍ଘଟଣା ପରେ ଏବେ ପୁରା ଦେଶର ନଜର ବ୍ଲାକ୍ ବକ୍ସ ଫରେନସିକ ଯାଂଚ ଉପରେ । ଏହି ଯାଂଚରୁ ଜଣା ପଡିବ ସେଦିନ ପ୍ରକୃତରେ କ’ଣ ହୋଇଥିଲା ଓ କାହିଁକି ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ସୁରକ୍ଷିତ ବିବେଚିତ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାର ଶିକାର ହେଲା । ତେବେ ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଅନେକଙ୍କ ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଥିବ ବିମାନରେ ଥିବା ଏହି ବ୍ଲାକ୍ ବକ୍ସ ନାମକ ଯନ୍ତ୍ର କ’ଣ । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ବ୍ଲାକ୍ ବକ୍ସ ବାବଦରେ..
ନାମ ବ୍ଲାକ୍ ବକ୍ସ କିନ୍ତୁ ରଙ୍ଗ ନାରଙ୍ଗୀ
ବ୍ଲାକବକ୍ସ । ଏହାର ନାମ କେବଳ ବ୍ଲାକ ବକ୍ସ କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତରେ ଏହାର କଳା ରଙ୍ଗର ହୋଇନଥାଏ । ବ୍ଲାକ ବକ୍ସ ନାରଙ୍ଗୀ ରଙ୍ଗର ହୋଇଥାଏ । ରଙ୍ଗ ନାରଙ୍ଗୀ ହେବା ପଛର କାରଣ ହେଉଛି ଦୁର୍ଘଟଣା ପରେ ଏହାକୁ ଯେମିତି ସହଜରେ ଠାବ କରିହେବ । ତେବେ ଏହାର ନାଁ ବ୍ଲାକବକ୍ସ କାହିଁକି ରହିଲା ? କାରଣ କିଛି ଲୋକଙ୍କ କହିବା ଅନୁସାରେ ଏହାର ରଙ୍ଗ ଆରମ୍ଭରୁ କଳା ରଙ୍ଗର ଥିଲା । ଆଉ କିଛି ଲୋକଙ୍କ କହିବା କଥା ଏହା ଦୁର୍ଘଟଣା ସହ ଜଡିତ ଥାଏ ତଣେୁ ଏହାକୁ ବ୍ଲାକ ବୋଲି କହୁଯାଇଥାଏ । ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ବହୁତ କମ୍ ଜିନିଷ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିପାରେ । ତେଣୁ ଆମକୁ କିଛି ପ୍ରମାଣ ମିଳିପାରେ ନାହିଁ କି ଏହି ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ପଛର କାରଣ କ’ଣ । ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏହିପରି ଦୁର୍ଘଟଣାକୁ କିପରି ଏଡାଇ ଦିଆଯାଇପାରିବ । ତେଣୁ ବିମାନରେ ବ୍ଲାକ ବକ୍ସକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ରଖାଯାଇଥାଏ । ଯେପରିକି ଏହା ଯେକୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ନଷ୍ଟ ହେବ ନାହିଁ ।
ଦୁଇଟି ଡିଭାଇସକୁ ନେଇ ବ୍ଲାକ୍ ବକ୍ସ
ଦୁଇଟି ଡିଭାଇସକୁ ନେଇ ବ୍ଲାକ୍ ବକ୍ସ । ଗୋଟିଏ ହେଉଛି FDR । ଅର୍ଥାତ ଫ୍ଲାଇଟ ଡାଟା ରେକଡର । ଏହି ଫ୍ଲାଇଟ ଡାଟା ରେକଡର ମଧ୍ୟମରେ ତମାମ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ସୂଚନା ମିଳିଥାଏ । ଯେପରିକି ବିମାନ ଉଡୁଥିବା ସମୟରେ ଏହାର ଇଞ୍ଜିନ କିପରି କାମ କରିଥାଏ । ଏହାର ଏରିଓନିକ୍ କିପରି କାମ କରୁଛି । ବିମାନରେ କେତେ ପରିମାଣର ଇନ୍ଧନ ରହିଛି । ବିମାନର ସମସ୍ତ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ସୂଚନା ଦେଇଥାଏ FDR । ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣା ପାଇଲଟଙ୍କ ଭୁଲ ପାଇଁ ହୋଇଛି ନା କିଛି ଯାନ୍ତ୍ରିକ ତ୍ରୁଟି ପାଇଁ ହୋଇଛି ତାହାର ସୂଚନା ମଧ୍ୟ ଦେଇଥାଏ FDR ।
FDRର କାମ କ’ଣ ?
FDR ମଧ୍ୟମରେ ଜଣାପଡ଼ିଥାଏ କି ଦୁର୍ଘଟଣା ସମୟରେ ବିମାନ କେତେ ଉଚ୍ଚତାରେ ଉଡୁଥାଏ । ବିମାନର ଫ୍ଲାଇଂ ପାଥ୍ କଣ ଥିଲା । ବିମାନର ଗତି କେତେ ଥିଲା । ବିମାନର ଇଞ୍ଜିନ କାମ କରୁଥିଲା କି ନାହିଁ ତାହାର ସୂଚନା ଦେଇଥାଏ FDR । ଅର୍ଥାତ କିଛି ଯାନ୍ତ୍ରିକତ୍ରୁଟି FDR ଦ୍ୱାରା ସହଜରେ ଜାଣିହେବ ।
CVR କ’ଣ ?
ବ୍ଲାକବକ୍ସ ମଧ୍ୟରେ FDR ପରି ଆଉ ଏକ କମ୍ପୋନେଣ୍ଟ ରହିଥାଏ । ତାହା ହେଉଛି CVR । ଅର୍ଥାତ କକ୍ ପିଟ୍ ଭଏସ ରେକଡର । ଏହି CVR ମାଧ୍ୟମରେ କକ୍ ପିଟ୍ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ତମାତ ଆଲୋଚନାକୁ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହାସହ ବ୍ଲାକବକ୍ସରୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ଜଣା ପଡ଼ିବ କି ଦୁର୍ଘଟଣା ସମୟରେ କକ୍ ପିଟରେ କ’ଣ ହେଉଥିଲା । ଦୁର୍ଘଟଣା ପୂର୍ବରୁ ପାଇଲଟ କ’ଣ କମାଣ୍ଡ ଦେଇଥିଲେ । ବିମାନରେ କିଛି ତ୍ରୁଟି ଆସିବା ନେଇ ଏୟାର ଟ୍ରାଫିକ କଣ୍ଟ୍ରୋଲରଙ୍କୁ କହିଥିଲେ କି? CVRରେ ଦୁର୍ଘଟଣା ହେବାର ଦୁଇଘଣ୍ଟା ପୂର୍ବର ସମସ୍ତ କଥାବାର୍ତ୍ତାକୁ ରେକର୍ଡ କରିଥାଏ ।
ବ୍ଲାକ୍ ବକ୍ସ କେମିତି ସୁରକ୍ଷିତ ରହିଥାଏ ?
ତେବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଏବେ ଉଠୁଛି କି ଏତେ ବଡ଼ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ପରେ କିପରି ଏହି ବ୍ଲାକ ବକ୍ସ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିଥାଏ । ବ୍ଲାକ ବକ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଏହି ଦୁଇଟି ଡିଭାଇସ ବିମାନର ପଛ ଭାଗରେ ଲାଗିଥାଏ । କାହିଁକି ନା ବିମାନର ପଛ ଭାଗ ସୁରକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ । ବ୍ଲାକ ବକ୍ସ ତିଆରି ହିଁ ଏଥିପାଇଁ ହୋଇଛି କି ଏହା ବଡ଼ ବଡ଼ ଦୁର୍ଘଟଣାକୁ ଯେପରି ସହି ପାରିବ ।ଏହି ବକ୍ସ ଟାଇଟାନିୟମରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ଏହି ବକ୍ସଟି ଚାରି ଲେୟାରରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ଆଲୁମିନିୟମ, ଲୁହା, ଷ୍ଟେନଲସେ୍ ଷ୍ଟିଲ, ଟାଇଟାନିୟମରେ ଏହା ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ଏହି ବ୍ଲାକ ବକ୍ସ ୧ ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୧୧ ହଜାର ଡିଗ୍ରୀ ତାପମାତ୍ରାକୁ ଏବଂ ଅତିକମରେ ୧୦ ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୨୫୦ ଡିଗ୍ରୀ ତାପମାତ୍ରା ସହିବାର କ୍ଷମତା ରଖିଥାଏ । ସମୁଦ୍ରରେ ଯଦି ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟେ ।ତେବେ ୧୪ ହଜାର ଫୁଟ ଗଭୀରରେ ପାଣି ମଧ୍ୟରେ ଏହା ସୁରକ୍ଷିତ ରହିଥାଏ । ବ୍ଲାକ ବକ୍ସ ମଧ୍ୟରୁ ଏକ ଅଲଟ୍ରା ରେ’ ସାଉଣ୍ଡ ବାହାରି ଥାଏ । ୩୦ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ସାଉଣ୍ଡ ବାହାରିଥାଏ । ଯାହା ଫଳରେ ବ୍ଲାକ ବକ୍ସ ଖୋଜିବାରେ ସହଜ ହୋଇଥାଏ ।
